Μαμά μου τι να τους κάνω τόσους τόνους;

 Σήμερα, αφήνοντας λίγο στην άκρη τα Ιαπωνικά, θα προσπαθήσω να εξηγήσω έναν από τους λόγους που η κινέζικη γλώσσα συναγωνίζεται την ελληνική σε βαθμό δυσκολίας. Αυτό, διότι η ενασχόλησή μου με τα ιαπωνικά, μου κίνησε την  περιέργεια και για τα κινέζικα, έτσι ασχολήθηκα και ασχολούμαι κατά καιρούς και με τη γλώσσα αυτή, που πολλά κοινά έχει με την Ιαπωνική.

Η κινέζικη γλώσσα λοιπόν αποτελείται και αυτή από λέξεις, μονοσύλλαβες, δισύλλαβες, τρισύλλαβες και ούτω καθεξής. Οι λέξεις αυτές φυσικά τονίζονται, και εδώ αρχίζουν τα δύσκολα.

Ας δούμε όμως το κλασικό παράδειγμα στην πράξη:

Η λέξη "μα" 

Έχω ένα ξαδερφάκι που όταν ήταν πιτσιρίκι και μέχρι την εφηβεία, τη μαμά του τη φώναζε "μα!". Αν και το ξαδελφάκι μου και η μαμά του δεν έχουν απ' όσο ξέρουμε κινέζικες ρίζες, είναι αλήθεια πως "μα" στα κινέζικα είναι η μαμά. Όμως "μα" στα κινέζικα είναι και το άλογο. Ακόμα, "μα" σημαίνει χασίς, και σημαίνει και μαλώνω.

Αν τα πεθερικά μου ήταν Κινέζοι λοιπόν, όταν θα πήγαινα στο σπίτι της πεθεράς μου, θα κινδύνευα να την πω "αλόγα" πράγμα που είμαι σίγουρη ότι καμία πεθερά εκεί έξω δε θα εκτιμούσε.

Για να ξεπεράσω τον κίνδυνο προσβολής της υποτιθέμενης Κινέζας πεθεράς μου (μια πράξη που θα έπρεπε εδώ που τα λέμε να στοιχειοθετεί ποινικό αδίκημα), θα πρέπει να αγαπάω πολύ τον άντρα μου ή τη γυναίκα μου, ώστε να καταβάλω μεγάλη προσπάθεια για να χωνέψω τη γνώση ότι στα κινέζικα μπορείς να τονίσεις την ίδια λέξη με τέσσερις διαφορετικούς τρόπους.

Έτσι η μαμά προφέρεται mā (όπως ο ψάλτης που κρατάει το ίσο)

Το χασίς προφέρεται má (σαν το δεύτερο μα του μαμά, όταν της φωνάζουμε επειδή άλλαξε θέση στα πράγματά μας)

Το άλογο προφέρεται mǎ (ξεκινάει  μπάσα σαν το "μα δεν τρώγεσαι εσύ παιδάκι μου" και καταλήγει ψηλά  σαν το χασίς)

Το τέταρτο mà (μαλώνω) είναι της απογοήτευσης και ακούγεται σαν το "όχι" στη φράση "όχι δεν το έκανα εγώ ρε μαμά σου λέω!"

Υπάρχει βέβαια και το άτονο ma που χρησιμοποιείται ως ερωτηματικό μόριο στο τέλος της πρότασης και είναι...άτονο.

Κάθε ένα από αυτά τα "μα" γράφεται με διαφορετικό ιδεόγραμμα, που αντιστοιχεί στην έννοιά του και  τονίζεται, όπως μόλις περιέγραψα, διαφορετικά.

Ο κανόνας των τεσσάρων τόνων ισχύει για όλες τις κινέζικες λέξεις. Έτσι όταν μαθαίνει κανείς λεξιλόγιο, πρέπει να απομνημονεύει τη γραφή της κάθε λέξης, την προφορά (που είναι άλλο κεφάλαιο από μόνη της) και το σωστό τονισμό, διότι λανθασμένος τονισμός σημαίνει και αλλαγή του νοήματος.

Έτσι περίπου τραγουδάνε τη γλώσσα τους οι Κινέζοι... Οι Κινέζοι, και όχι οι Γιαπωνέζοι.

Και μιας και μιλάμε για μαμάδες, μια ευκαιρία για άσκηση είναι να ακούσετε τη λέξη μάμα και πάπα στο επόμενο παιδικό κινέζικο τραγουδάκι: