Μια ποιητική έποψη του θανάτου

Ryuunosuke Akutagawa
Στην Ανατολική Ασία υπήρχε απ' τα αρχαία χρόνια μια συνήθεια, να αποχαιρετά ο ετοιμοθάνατος τον μάταιο τούτο  κόσμο με ένα σύντομο ποίημα. Η συνήθεια φυσικά πέρασε και στην Ιαπωνία, όπου τα ποιήματα αυτά ονομάζονται τζισεϊ.

Λέγεται λοιπόν πως στον Ιαπωνικό Μεσαίωνα, όταν ένας λόγιος ένιωθε το θάνατο να πλησιάζει, ή ένας σαμουράι ετοιμαζόταν να δώσει ένδοξο τέλος στη ζωή του κάνοντας χαρακίρι, ήταν της μόδας να αφήνει πίσω του μερικούς επιθανάτιους στίχους, μια μόδα που συνεχίστηκε μέχρι τα μοντέρνα χρόνια. 

Ίσως ο όρος "μόδα" ακούγεται παράταιρος, άλλωστε τι δουλειά έχει μια λέξη που σφύζει από ζωή με το θάνατο. Ο θάνατος όμως είναι που σφραγίζει τη ζωή και ίσως μπορεί να γίνει πιο εύκολα κατανοητή η σχέση της μόδας με αυτόν, αν σκεφτούμε ότι στη δύση αντίστοιχα ένα ιπποτικό τέλος ήταν κατά καιρούς τόσο θαυμαστό ώστε κάποιοι το αποζητούσαν επί τούτου. Μερικές αποχαιρετιστήριες ποιητικές κουβέντες πριν τον επιθανάτιο ρόγχο λοιπόν, προσδίδουν μια χροιά ρομαντισμού, τραγικότητας, ηρωισμού, ή ό,τι άλλο θέλει ο δημιουργός στις τελευταίες του στιγμές.

Παραθέτω εδώ μεταφρασμένους από εμένα αλλά και στο πρωτότυπο, τους αυτοσαρκαστικούς στίχους που συνέθεσε μερικά χρόνια πριν αυτοκτονήσει και τους χρησιμοποίησε για το θάνατό του ένας από τους μεγαλύτερους κλασικούς Ιάπωνες συγγραφείς Ριουουνοσουκε Ακουταγκαγουα. Βρέθηκαν γραμμένοι (ή μάλλον μιας και  μιλάμε για ιδεογράμματα, ζωγραφισμένοι) σε χρωματιστό χαρτί και η μορφή τους ονομάζεται στα Ιαπωνικά χαϊκού. Χαρακτηριστικό κάθε χαϊκού είναι το μέτρο 5-7-5, και μια λέξη που αναφέρεται σε κάποια εποχή του χρόνου (εδώ είναι η ρινόρροια και παραπέμπει στο χειμώνα).

   5                                   7                                   5

水洟や                        鼻の先だけ                      暮れ残る

mizubana ya                hana no saki dake               kurenokoru

τρεχ' η μύτη μου          και στην άκρη μοναχά           να στραφταλίζει


Περισσότερα για τα χαϊκού, με ένα κλικ εδώ

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις